Plaid Cymru Ceredigion Eich cynrychiolwyr yng Ngheredigion

Ar ddydd Sadwrn 29ain Ebrill ymgasglodd merched a anwyd yn y 1950au o bob rhan o Geredigion i gyfarfod cyffredinol lleol ymgyrch WASPI (Gwragedd yn Erbyn Anghyfiawnder Pensiwn) ers y clo.    Roeddynt yn awyddus i glywed newyddion am eu cais am iawndal yn sgil y diffyg rhybudd a dderbyniwyd na fyddent yn derbyn eu pensiwn am 6 blynedd yn hwyrach na’r disgwyl.

Siaradodd Ben Lake AS a Pamela Judge, Cyd Cydlynydd Ymgyrch WASPI Ceredigion ac aelod o Bwyllgor Llywio Cenedlaethol WASPI yn ystod y cyfarfod.

Mae angen ailfeddwl y system dreth yn dilyn anghydraddoleb yn ystod yr argyfwng costau byw – Ben Lake AS

Mae Plaid Cymru wedi cynnig gwelliad i’r Bil Cyllid sy’n galw ar i enillion ar fuddsoddiadau gael eu trethu yn unol â incwm.

Byddai'r gwelliant yn ei gwneud yn ofynnol i Lywodraeth y DU gyflwyno cynigion i Gomisiwn Diwygio Trethi, mewn ymgynghoriad â'r llywodraethau datganoledig, archwilio ffyrdd tecach o godi trethi yn y DU. Dywedodd llefarydd y blaid ar y Trysorlys, Ben Lake AS, bod "yr hynod gyfoethog yn dilyn rheolau gwahanol i'r gweddill ohonom" o dan y system bresennol, gyda'r enillion a wnaed o fuddsoddiadau "wedi'u trethu ar raddfa is o'i gymharu ag incwm sy'n deillio o waith caled".

Bylchau arwyddocaol ar gysylltedd digidol, trafnidiaeth, ynni ac Ymchwil a Datblygu.

Mewn ymateb i Gyllideb y Gwanwyn, dywedodd Be Lake, llefarydd Plaid Cymru ar y Trysorlys:

“Bydd yr estyniad i’r Gwarant Pris Ynni hyd at fis Gorffennaf yn atal unrhyw gynnydd ychwanegol i filiau ynni ym mis Ebrill, ond mae’n siomedig bod y Canghellor wedi methu ymestyn Y Cynllun Cymorth Biliau Ynni na’r Taliad Ynni Amgen yn y Gyllideb heddiw. Trwy ddewis y status quo, mae’r Canghellor wedi colli cyfle i gynnig y gefnogaeth sydd ei angen ar gartrefi sydd ddim ar y grid, a theuluoedd sydd eisoes yn ei chael hi’n anodd gyda chostau byw uwch.

Mae'r porth Taliad Tanwydd Amgen wedi agor yr wythnos hon ar gyfer derbyn ceisiadau wrth berchnogion eiddo sydd ddim ar y prif grid nwy os nad ydynt wedi derbyn eu taliad o £200 yn awtomatig.

Mae pob eiddo sydd ddim ar y prif grid nwy ac sy’n defnyddio ffynonellau erial i gynhesu eu heiddo yn gymwys i dderbyn y Taliad Tanwydd Amgen.

Tra ei bod yn cydnabod fod y Bwrdd Iechyd wedi agor Canolfan Diagnosis Cyflym yn Llanelli, mae Elin Jones yn galw ar Fwrdd Iechyd Hywel Dda i agor canolfan ym Mronglais, er mwyn sicrhau fod gwasanaethau diagnosis brys o fewn gwell cyrraedd i drigolion Ceredigion a chanolbarth Cymru. 

Mewn lansiad digwyddiad, roedd ffoaduriaid sy’n byw yng Ngheredigion yn rhan ganolog o ddathliadau Dydd Gŵyl Dewi yn y Senedd. 

Mae tua 10,000 o adeiladau yng Nghymru yn dal heb gyswllt band eang boddhaol ac mae 10% o ddaear màs y wlad heb wasanaeth 4G o’i gymharu â 8% ar draws y DU cyfan ac mae’r ardaloedd digysylltiad ar eu huchaf yn siroedd gwledig Ceredigion a Phowys.

Tynnodd Ben Lake AS sylw at y materion yma yn ystod Cwestiynau Cymreig yr wythnos hon, gan alw at Lywodraeth y DU i flaenoriaethu ardaloedd yng Ngheredigion sydd heb cyswllt band eang boddhaol a gwasanaeth ffôn gwael pan fyddant yn symud i gam nesa’r Project Gigabit – cymunedau fel Lledrod, Pennant, Talgarreg, Cribyn, Abermeurig, Sarnau a Choed-y-bryn.

Mae Ben Lake AS, llefarydd Plaid Cymru ar amaethyddiaeth, wedi annog Llywodraeth y DU a’r wrthblaid i gydnabod effaith ‘digamsyniol’ Brexit ar gyflenwad bwyd y DU.

Tra bo Rishi Sunak yn ceisio perswadio’i feinciau cefn i gefnogi’r cytundeb ar Ogledd Iwerddon, dywedodd Mr Lake bod effaith Brexit yn cael ei deimlo’n fawr gan gwsmeriaid “yn y byd go iawn”.

Gallai 68% o gartrefi fod mewn tlodi tanwydd o fis Ebrill os na fydd y Canghellor yn oedi’r codiad arfaethedig. 

Mae Ben Lake AS, llefarydd Plaid Cymru ar y Trysorlys wedi ysgrifennu at y Canghellor, Jeremy Hunt AS, yn ei rybuddio am y “canlyniadau dinistriol i deuluoedd ar draws Cymru” os na fydd y codiad sylweddol arfaethedig i gostau ynni cartref yn cael ei ohirio. 

Mae cyhoeddiad yr Adolygiad Ffyrdd gan Lee Waters AS ddoe yn y Senedd yn cynnig agwedd newydd tuag at fuddsoddi mewn ffyrdd yng Ngheredigion.