Coronafeirws: Cefnogaeth i weithwyr hunangyflogedig, masnachwyr unigol a gweithwyr llawrydd
Fel y gwyddoch efallai, mae'r Canghellor wedi ildio i bwysau sylweddol gan ASau, sefydliadau busnes ac unigolion, ac wedi datgelu cynllun cymorth ariannol i weithwyr hunangyflogedig.
Isod mae crynodeb o'r pwyntiau allweddol o sut y bydd y cynllun yn cael ei weithredu:
- Bydd y Llywodraeth yn talu grant trethadwy i bobl hunangyflogedig sydd wedi cael effaith andwyol gan COVID-19 gwerth 80% o'u helw misol ar gyfartaledd dros y 3 blynedd diwethaf.
- Bydd taliad misol y rhai sydd â hanes masnachu byrrach yn cael ei gyfrif o'r hanes hwnnw; h.y. cymerir cyfartaledd ar gyfer y ddwy flynedd hynny gan y rhai sydd wedi cyflwyno dwy ffurflen dreth.
- Nid yw'r rhai a ddechreuodd fasnachu yn y flwyddyn dreth 2019/2020 yn gymwys ar gyfer y cynllun.
- Bydd y grant yn cael ei gapio ar £2,500 y mis.
- Bydd y cynllun ar agor am o leiaf dri mis.
- Bydd unigolion yn gallu hawlio'r grant wrth fasnachu.
- Mae'r cynllun yn agored i unrhyw un sydd ag elw masnachu o hyd at £ 50,000.
- Mae'r cynllun ar gael i'r rhai sy'n gwneud mwyafrif eu hincwm o hunangyflogaeth yn unig.
- Dim ond y rhai sydd eisoes mewn hunangyflogaeth, sydd â ffurflen dreth ar gyfer blwyddyn dreth 2018/2019, fydd yn gallu gwneud cais.
Sut mae gwneud cais?
- Mae Cyllid a Thollau EM ar hyn o bryd yn sefydlu'r cynllun ac yn disgwyl i bobl allu gael mynediad o ddechrau mis Mehefin.
- Bydd Cyllid a Thollau EM yn cysylltu uniongyrchol â'r rhai sy'n gymwys a gofynnir iddynt lenwi ffurflen ar-lein.
Dywedodd Ben Lake AS:
“Rwy’n croesawu’r gefnogaeth i’r rhai sy’n gymwys ac yn cydnabod y bydd hyn o fudd i nifer fawr o etholwyr yng Ngheredigion.
“Rwy’n dal yn bryderus fodd bynnag y bydd o leiaf ddau fis nes bydd unrhyw arian yn cyrraedd cyfrifon banc llawer o bobl hunangyflogedig sydd eisoes yn ei chael yn anodd.
“Yn ail, bydd y rhai sydd wedi dod yn hunangyflogedig yn ddiweddar dan anfantais aruthrol. Bydd y rhai sydd â dim ond blwyddyn o hanes masnachu, er enghraifft, yn gymwys i gael grant sy'n adlewyrchu eu helw masnachu cychwynnol yn hytrach na'u hincwm cyfredol. Yn fwy brawychus, mae'r rhai sydd wedi dechrau masnachu o fewn y flwyddyn dreth gyfredol wedi'u gwahardd o'r gefnogaeth hon. Yn lle hynny, bydd disgwyl iddyn nhw ddibynnu ar y £ 94 yr wythnos y mae Credyd Cynhwysol yn ei gynnig.
“Byddai Incwm Sylfaenol Cyffredinol brys, fel y galwodd Plaid Cymru amdano, wedi goresgyn llawer o’r materion technegol sydd wedi gohirio’r cynllun hwn a bydd hynny’n parhau i olygu oedi cyn i bobl dderbyn cefnogaeth.”